Het nieuwe Duitse coalitieakkoord en recente onderzoeksresultaten geven een belangrijke impuls aan de plannen omtrent de spoorverbindingen Zwolle-Twente-Münster en Hengelo-Dortmund. Met een investering van in totaal ca. €100 miljoen kunnen in een eerste stap rechtstreekse grensoverschrijdende treinverbindingen tot stand worden gebracht. Elektrificatie van het traject kan zelfs al in 2030 gereed zijn. Dat blijkt uit een gedetailleerd onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Nederlands-Duitse spoorproject EuregioRail. Ook het nieuwe Duitse coalitieakkoord zet in op grensoverschrijdende spoorverbindingen tussen Nederland en Duitsland. Steun van de beide regeringen voor opname van de verbinding Zwolle-Enschede-Münster in het trans-Europese vervoersnetwerk TEN-T is nu nodig om in aanmerking te komen voor Europese financiering.
De spoorverbinding Enschede-Münster is al jaren een succesverhaal en verlenging naar Zwolle ligt binnen handbereik. Recent onderzoek van een consortium geleid door Royal HaskoningDHV naar techniek, kosten en baten wijst uit dat er veel potentie zit in het verder opwaarderen van de verbinding. In Duitsland zijn er al concrete plannen om het traject tot aan de Nederlandse grens te elektrificeren. Het nieuwe Duitse coalitieakkoord geeft hieraan een belangrijk impuls. Zo wil Duitsland de komende jaren 75% van het Duitse spoornet elektrificeren en versterkt inzetten op grensoverschrijdende spoorverbindingen.
Bert Boerman, Gedeputeerde Mobiliteit, Provincie Overijssel: “Het signaal vanuit Duitsland is duidelijk. De uitbouw van de spoorinfrastructuur, ook grensoverschrijdend, vormt een topprioriteit voor de nieuwe Duitse coalitie. Een prioriteit die aansluit op onze plannen voor rechtstreekse verbindingen tussen Randstad-Zwolle-Twente én bestemmingen in Duitsland. Het eerste doel van het EuregioRail-project is de verbinding verder te ontwikkelen tot een rechtstreekse lijn zonder overstappen tussen Zwolle en Münster en tussen Hengelo en Dortmund.”
Het onderzoek toont aan dat dit mogelijk is. De realisatiekosten van 100 miljoen euro vergen een investering van 70 miljoen euro aan Nederlandse zijde en 30 miljoen euro aan Duitse zijde. Met deze verbeteringen neemt het aantal grensoverschrijdende treinreizigers met ongeveer 48% toe. Het bedrag omvat de volgende maatregelen:
- Elektrificatie van het traject Gronau-Enschede (volgend op de voorgenomen elektrificatie Münster-Gronau)
- Koppeling van de bestaande sneltrein Zwolle-Enschede met de stoptrein Enschede-Münster
- Introductie van een extra stoptrein Dortmund-Coesfeld
- Opwaardering van stoptrein Dortmund-Enschede tot een sneltrein Dortmund-Hengelo
Actie nodig
Snelle besluitvorming over nationale steun voor opname van de treinverbinding Zwolle-Enschede-Münster in het TEN-T netwerk is van belang. De Europese Commissie publiceert op 14 december een wetsvoorstel voor de herziening van het TEN-T netwerk, een netwerk van geplande verkeersverbindingen met Europese hoofdcorridors. Opname in het comprehensive netwerk is een voorwaarde om in aanmerking te komen voor Europese financiering. Het staat op dit moment nog niet vast of het traject Zwolle-Twente-Münster in het netwerk wordt opgenomen. Dat is afhankelijk van steuntoezeggingen van de Nederlandse en Duitse overheden. Daarom roepen de samenwerkende partijen vanuit EuregioRail de beide lidstaten op tot actie.
Dinand de Jong, adjunct directeur-bestuurder EUREGIO en projectleider EuregioRail: “Verbetering van het grensoverschrijdende spoorvervoer tussen Zwolle, Twente, Münsterland en het Ruhrgebied is een no-brainer. Door te investeren in betere bereikbaarheid per spoor in onze regio brengen we de euregionale metropoolregio een stap dichterbij. We vervagen de grens, brengen universiteiten en hogescholen aan weerszijden van de grens dichter bij elkaar en verbinden naburige arbeidsmarkten. Bovendien zorgen we voor extra economische groei in de grensregio. Voor ondernemers en onderwijsinstellingen in de regio’s Zwolle en Twente heeft deze grensoverschrijdende spoorlijn dan ook de hoogste prioriteit.”
Joachim Künzel, directeur Zweckverband Nahverkehr Westfalen-Lippe: “De treinverbinding Enschede – Münster is een van de meest succesvolle reactiveringen van grensoverschrijdende spoorverbindingen. Door dit succes is het nodig dat we in de verbinding investeren. De eerste stap is elektrificatie van het traject Münster – Gronau. Ik zou het fantastisch vinden wanneer we het succes van Münster – Enschede voort kunnen zetten door realisatie van een rechtstreekse verbinding tussen Zwolle – Münster en Hengelo – Dortmund. Daarmee krijgen we twee treinverbindingen die volwaardig met de auto kunnen concurreren en daardoor een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de energie- en klimaattransitie aan beide zijden van de grens.”
Ambitie 2040: vervoerssysteem dat recht doet aan een euregionale metropoolregio
De ambitie van EuregioRail is bijdragen aan de realisatie van een euregionale metropoolregio. Betere bereikbaarheid is hiervoor een randvoorwaarde. Daarom kijken de betrokken partijen verder in de toekomst. Zo zijn er vanaf 2040 verdere verbeteringen van de grensoverschrijdende verbindingen tussen Zwolle en Münster en één rechtstreekse verbinding tussen Dortmund en Hengelo mogelijk, waarmee Hengelo nog meer een internationaal spoorknooppunt van Oost Nederland wordt.
